ΓΙΑΤΙ:

..όσες κι αν χτίζουν φυλακές

κι αν ο κλοιός στενεύει

ο νούς μας είναι αληταριό

που όλο θα δραπετεύει...

Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ –ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ (ΜΕΡΟΣ 2)


Προλήψεις λέγονται αυτά που σε προειδοποιούν να μην κάνεις κάτι (π.χ. δεν δανείζουμε καντάρι, παλάντζα κ.ά. την νύχτα) ενώ προκαταλήψεις είναι αυτά που σου λένε τι θα πάθεις ή τι θα συμβεί αν κάνεις κάτι (π.χ. αν βάλεις παραπάνω κουτάλι στο τραπέζι τότε θ έρθουνε απρόσκλητοι φίλοι)
Κάποιες προκαταλήψεις έχουν μια λογική πίσω τους, η λεχώνα δεν πρέπει να βγει έξω από το σπίτι της διότι οι πρώτες 40 ημέρες ήταν και είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη του νεογέννητου.
 Έτσι λοιπόν σε μια εποχή που η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ήταν ανύπαρκτη και η παιδική θνησιμότητα πολύ υψηλή με μια τέτοια "προκατάληψη" εξασφάλιζαν ότι η λεχώνα δεν θα έκανε εργασίες τις οποίες δεν της το επιτρέπει η σωματική της κατάσταση έτσι έμενε κοντά στο βρέφος.
Για παρόμοιο λόγο αποφεύγουν τα ζευγάρια να κάνουν σεξ την σαρακοστή. Αν μείνει έγκυος μια γυναίκα από Μάρτιο έως Απρίλιο, τότε θα τεκνοποιήσει στην καρδιά του χειμώνα και οι πιθανότητες να επιζήσει το βρέφος θα περιοριστούν.
Λένε πως αν μυρίσει σε μια έγκυο κάποιο φαγητό πρέπει να το φάει γρήγορα, γιατί διαφορετικά θα της πέσει το μωρό! Εικάζεται πως η πιο πάνω προκατάληψη προέρχεται από την εποχή της κατοχής ή από αντίστοιχες περιόδους όπου οι άνθρωποι δεν είχαν να φάνε και έψαχναν με κάθε τρόπο να εξασφαλίσουν το παραμικρό. Έτσι οι έγκυες σκαρφίστηκαν αυτή την προκατάληψη για να βρίσκουν τροφή.
Λογική έχουν επίσης και προλήψεις που δεν εξηγούνται αλλά σε προειδοποιούν για αυτονόητες συνέπειες της πράξης σου. Για παράδειγμα, δεν περνάμε κάτω από σκάλες, πολύ κοντά ή πίσω από γαϊδούρια και μουλάρια, επειδή από τη σκάλα μπορεί να πέσει κάτι και να μας τραυματίσει ενώ το γαϊδούρι μπορεί να τρομάξει και να μας κλωτσήσει.
Τέλος υπάρχουν προκαταλήψεις που πιθανόν να θέλουν να μας κρατήσουν σε άγνοια και να μην διευρύνουμε τους ορίζοντες μας σε οποιοδήποτε θέμα έτσι απλά για να μπορούν κάποιοι να μας χειραγωγούν.
Ένα παράδειγμα τέτοιας προκατάληψης είναι το γνωστό δεν έπρεπε να κοιτάζω τον ουρανό και να μετράω τα αστέρια γιατί θα βγάλω στα χέρια σπυριά (μπουστρουβίτσια). Με την  συγκεκριμένη προκατάληψη δυστυχώς όταν είσαι μικρό παιδί και ακούς κάτι τέτοιο μαθαίνεις ενδόμυχα να φοβάσαι το σύμπαν που σε περιβάλλει και φοβάσαι να το παρατηρείς και να ψάξεις περισσότερα πράγματα για αυτό. Την δε «λύση» σου την δίνει η εκκλησία….
Αρκετά όμως με την θεωρία και τις όποιες αναλύσεις, ας δούμε μερικές ακόμη προλήψεις - προκαταλήψεις .

Γενικές :
Ø     Δεν τσουγκρίζουμε τα ποτήρια με νερό.
Ø     Δεν κάνουμε πρόποση με καφέ, διότι ο καφές σερβίρετε και στις κηδείες.
Ø     Δαγκώνουμε την γλώσσα  όταν λέμε κάτι κακό για να φαρμακωθούμε μόνοι μας από το δηλητήριο.
Ø     Δεν πρέπει να ακουμπάω τα χέρια μου στο πρόσωπο μου, ( ούτε για να στηρίζω το κεφάλι μου) γιατί θα πεθάνουν οι γονείς μου!
Ø     Όταν φταρνίζεται κάποιος, τότε λέει την αλήθεια αυτός που μιλάει.
Ø     Οι κυνηγοί που χτυπάνε λαγό δεν τον ζυγίζουν, γιατί αν τον ζυγίσουν δεν θα ξαναχτυπήσουν θήραμα.
Ø     Δεν τινάζουμε την νύχτα έξω το τραπεζομάντιλο.
Ø     Για να μη ματιάσουμε κάποιον τον φτύνουμε τρεις φορές...
Ø     Όταν έχεις λόξυγκα λένε πως κάποιος μιλάει για σένα.
Ø     Δεν βάζουμε το καρβέλι ψωμί ανάποδα πάνω στο τραπέζι.
Ø     Δε σφυρίζουμε νύχτα. (Μάλλον για να μη μας ακούσουν οι δαίμονες.)
Ø     Η γαλάζια χάντρα διώχνει το κακό μάτι.
Ø     Δεν πρέπει να κοιμάται κανείς κάτω από τη σκιά συκιάς γιατί πιστεύουν ότι κάνει «βαρύ ύπνο». Αντιθέτως πιστεύεται ότι ο ελαφρότερος ύπνος είναι στη σκιά του πλατάνου.
Ø     Αν αφήσεις την τελευταία σου μπουκιά στο τραπέζι, αφήνεις όλη τη δύναμή σου.
Ø     Ο λόξυγγας σταματά αν ερωτηθείς απότομα από άλλον «γιατί το έκανες αυτό;» Αυτόματα σταματά.

Γάμος
Ø     Αδέλφια που γεννήθηκαν τον ίδιο μήνα (μονομιάρτς) δεν μπαίνουν στην εκκλησία την ημέρα που παντρεύεται ο ένας δεν μπαίνει ο άλλος.
Ø     Η νύφη φεύγοντας από το πατρικό της σπάει ένα πιάτο και με πρόσωπο προς το σπίτι της πετάει πίσω της λεφτά
Ø     Η πεθερά μόλις φτάσει η νύφη στο σπίτι την κερνάει γλυκό και τη βάζει να πατήσει πάνω σε σίδερο.
Ø     Όταν ο πατέρα της νύφης την παραδίδει έξω από την πόρτα της εκκλησίας στο γαμπρό βάζουν όλοι οι στενοί συγγενείς το «κανίσκι» στο κεφάλι και χορεύουν για λίγο. (ανσάρ κου κάιαρλου)
Ø     Ξεκινώντας να πάνε προξενήτες δεν έπρεπε να γυρίσουν προς τα πίσω για κανένα λόγο.
Ø     Η κοπέλα που θα πιάσει το προζύμι «ποτρόψωμο» θα πρέπει να έχει στην ζωή και τους δύο γονείς της .


Το καλύτερο όμως από όσα άκουσα νομίζω το άφησα για το τέλος .
Ø     Το μήνα Μάη λένε πως  δεν γίνονται γάμοι γιατί …τότε ζευγαρώνουν τα γαϊδούρια.


Γιώργος Αθ.Μητώνας
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΛΙΒΑΔΙ 2010ΤΕΥΧ 37

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου