Οι φυλές του πλατάνου

Τη στιγμή που θα διαβάζετε το παρακάτω άρθρο το πιο πιθανό είναι να βρίσκεστε στο

Λιβάδι ή να ετοιμάζεστε να κατευθυνθείτε προς τα εκεί. Οι ιστορίες για αγρίους θεω-

ρούν χρέος τους να σας παρουσιάσουν μια ανθρωπογεωγραφία του πλατάνου, έτσι

όπως μόνο αυτές ξέρουν, μέσα από αυτή τη στήλη. Χρησιμοποιήστε τον παρακάτω

οδηγό, για να έχετε όσο καλύτερη διαμονή κάτω από τον πλάτανο, βρείτε σε ποια

κατηγορία ανήκετε και αναγνωρίστε πρόσωπα σε κάθε κατηγορία καθώς απολαμβά-

νετε το τσιπουράκι σας.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Εθιμοτυπικοί

ΑΤΑΚΑ: Πάμε πλάτανο;

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Πρόκειται, συνήθως, για μόνιμους Λιβαδιώτες, οι οποίοι λόγω δουλειάς (π.χ. κτηνοτρόφοι, γεωργοί ) δεν έχουν ιδιαίτερους δεσμούς με τη σκιά του αιωνόβιου δένδρου, αλλά στις μεγάλες γιορτές κάνουν ένα πέρασμα μιας και όλο το χωριό είναι εκεί.

ΣΥΝ: Γενικά πίνουν ένα – δυο τσίπουρα και αδειάζουν γρήγορα το τραπέζι. Μπορείτε να

δείτε φυσιογνωμίες που σχεδόν τις είχατε ξεχάσει π.χ. παλιούς συμμαθητές.

ΠΛΗΝ: Εάν ξεφύγουν από κάποιο αριθμό τσίπουρων δεν θέλουν να αποχαιρετήσουν τη

δροσιά του αιωνόβιου δέντρου.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Το σόι μου

ΑΤΑΚΑ: Που θα καθίσουμε μπαμπά, αδερφέ, θείε;

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Είναι συνήθως άνθρωποι που έχουν χάσει την επαφή με το Λιβάδι και έρχο-

νται αραιά και που. Λόγω της πολύχρονης απουσίας τους, κυκλοφορούν συνήθως με

κάποιον κοντινό συγγενή τους.

ΣΥΝ: Γενικά πίνουν ένα – δυο τσίπουρα και αδειάζουν γρήγορα το τραπέζι, για να απο-

λαύσουν και άλλοι τον πλάτανο

ΠΛΗΝ: Συνήθως ψάχνουν να βρουν κόσμο για να ανοίξουν κουβέντα, ελπίζω να μην

είστε στο διπλανό τραπέζι.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Με ένα ή δύο πόδια;

ΑΤΑΚΑ: Ένα και φύγαμε.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Είναι συνήθως άνθρωποι μεγάλης ηλικίας που απολαμβάνουν ένα τσι-

πουράκι για την όρεξη, το δεύτερο πίνεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

ΣΥΝ: Πίνουν πάντα ένα ή δυο τσίπουρα και αδειάζουν γρήγορα το τραπέζι, καθώς έχουν

να φέρουν τα ψώνια που τους ζήτησε η γυναίκα τους στο σπίτι π.χ. ψωμί, κρέας κ.ά.

ΠΛΗΝ: Φεύγοντας (νομίζοντας πως πέρασε η ώρα) κερνάνε μια γύρα σε αυτούς που

ακόμη απολαμβάνουν τον καφέ τους.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Ντανάλια

ΑΤΑΚΑ: Τσί βα μέστι;

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Πρόκειται για την κατηγορία εκείνων των ανθρώπων που ψάχνουν πάντα

κάποιον να τους κεράσει, ενώ το καλοκαίρι ψάχνουν τα θύματά τους στον πλάτανο.

ΣΥΝ: Συμβάλλουν,  έστω και με τον τρόπο τους, στην κατανάλωση.

ΠΛΗΝ: Μην  σου τύχει και καθίσεις μαζί  τους, πληρώνεις και τη δική τους κατανάλωση.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Αφίσκοι

ΑΤΑΚΑ: Αντού μπότσα - σουραΐουα

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Είναι  τόσο μεγάλη η χαρά τους που βρίσκονται επιτέλους στον  πλάτανο, (συνήθως είναι η πρώτη  τους μέρα στην πλατεία) που δεν παραγγέλνουν ποτήρια  ή

Καραφάκια  αλλά ζητάνε το σουραΐ.

ΣΥΝ: Λόγω του αφισκάτικου  εγκαταλείπουν νωρίς  την  μάχη.

ΠΛΗΝ: Αν  τύχει και είναι γνωστός  σας, θα πρέπει να τον κουβαλήσετε μέχρι  το σπίτι,

φυσικά  εάν θέλει να πάει...

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Άδικα

ΑΤΑΚΑ:  Σειρά!  τα έρημα τα ξένα!

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Πρόκειται  για ανθρώπους που βρίσκονται μακριά από το  Λιβάδι π.χ. μετανάστες, εντός και εκτός Ελλάδας,  ή πρόκειται να εγκαταλείψουν το χωριό  έστω και

για  λίγο π.χ.  φαντάροι.

ΣΥΝ: Δίνουν μια  διαφορετική νότα στο όλο κλίμα της πλατείας, καθώς  θεωρούν και το

Βροντοφωνάζουν  σε όλη την πλατεία πως είναι άδικο αυτό που τους περιμένει ή απαιτούν συνεχώς το τραγούδι τα έρημα τα ξένα .

ΠΛΗΝ:  Πόσες  φορές μπορείς να ακούσεις  άδικα η κόντρα τα έρημα τα ξένα;

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Τα μαστόρια

ΑΤΑΚΑ: Μόλις τελείωσα το μερεμέτι

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ:  Ξεχωρίζουν από μακριά από τα ρούχα εργασίας τους.  Πρόκειται για

 μαστόρια  που τελείωσαν την δουλειά τους και είπαν να απολαύσουν ένα τσιπουράκι.

ΣΥΝ:  Ξέρετε που θα τους βρείτε  σε περίπτωση έκτακτης βλάβης, μπορείτε να  πάρετε

πληροφορίες  για ό, τι δουλειά  θέλετε και να παζαρέψετε την τιμή καθώς  κάτω από τον

πλάτανο  είναι πιο χαλαροί.

ΠΛΗΝ:  Ελπίζω να μην είστε αυτός  που ο μάστορας του άφησε τη  δουλειά στη μέση

 αλλά και να θυμάται την τιμή που σας έδωσε κάτω από τον πλάτανο  όταν κλείσατε την

δουλειά.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Οι φίλοι του πλατάνου

ΑΤΑΚΑ:  Το τάβλι ή την τράπουλα  και δύο τσίπουρα.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ:  Μόνιμοι θαμώνες που απολαμβάνουν τον πλάτανο, ενώ  παράλληλα αθλούνται.

ΣΥΝ:  Από τους καλύτερους θαμώνες του πλατάνου καθώς σπάνε την μονοτονία  με

 διάφορα πειράγματα όταν κερδίζουν ή χάνουν μια παρτίδα.

ΠΛΗΝ:  Φροντίστε να μην είστε δίπλα τους καθώς θα σας ζαλίσουν οι κάθε είδους καθη-

γητές  που συμβουλεύουν αυτούς που αθλούνται .

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Αμπιτ’τούρι

ΑΤΑΚΑ: Άλλο ένα!

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ:  Μόνιμοι θαμώνες που έχουν όλο το χρόνο τη δική τους  γωνία στην πλα-

τεία.  Είναι στον  κόσμο τους και θα ακούσετε την φωνή τους συνήθως μόνο  όταν θέλουν να

παραγγείλουν.

ΣΥΝ:  Έχουν γίνει ένα με την πλατεία, έχουν αφομοιωθεί και αποτελούν αναπόσπαστο

τμήμα του φυσικού τοπίου.

ΠΛΗΝ: Έχουν εξασφαλισμένη θέση στον πλάτανο, όχι στη ζωή τους...

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Οι έτυχε

ΑΤΑΚΑ:  Ήρθε και κέρασε ένας φίλος, συνάδελφος, ξάδελφος, …

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Ιδιαίτερη κατηγορία ανθρώπων που για να παρατείνουν την  απόλαυση

του  πλατάνου δικαιολογούνται στις γυναίκες  πως κάτι έκτακτο ή κάποια κακή  συγκυρία

τους  κράτησε κάποιες ώρες παραπάνω στον πλάτανο.  Δικαιολογίες η ατάκα τους.

ΣΥΝ:  Στην προσπάθειά τους να κερδίσουν κάποια λεπτά ή ώρες για να  μην φύγει η

παρέα,  θα κεράσουν και μια και δύο  γύρες, σε όποιους βρίσκονται στο τραπέζι.

ΠΛΗΝ: Μην τύχει και περάσουν στην κατηγορία< σήκω Γιώργο> μαύρο φίδι που έφαγε αυτούς και όλο το τραπέζι.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Φουστανελάδες ή λυμένα ζωνάρια

ΑΤΑΚΑ: Στίι ακάρι χίου ιόου, βα τι αντρέγκου

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Μορφές που όταν κάνουν την εμφάνιση τους στην πλατεία είναι σίγουρο πως αν πιούνε λίγο παραπάνω θα δημιουργήσουν φασαρία.

ΣΥΝ: Θα δώσουνε μια άλλη νότα στην όλη ατμόσφαιρα και θα ακούσετε τα κλασικά <<στίι ακάρι χίου ιόου,  βα τι ντρέγκου>>, με το κατάλληλο ύφος πουπιθανώς θα έχετε και χρόνια να ακούσετε.

ΠΛΗΝ: Εάν παρεκτραπούν πολύ τα πράγμα-

τα, είναι σε θέση να χαλάσουν την όλη ατμό-

σφαιρα της πλατείας.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Λιγκιρτζίδες-κοιλιόδουλοι

ΑΤΑΚΑ: Πάνε στο σούπερ πάρε δυο κονσέρβες – έκανε κάτι πατάτες η Κατίνα!

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Γουστάρουν τον πλάτανο αλλά με τη συνοδεία φαγητού. Είναι ικανοί να

πάνε σπίτι να φέρουν μεζέ, να πάνε στο Super market για προμήθειες, αρκεί να πιούνε το

τσίπουρο με τον μεζέ που θέλουν.

ΣΥΝ: Θα είστε πολύ τυχεροί αν τύχει και κάθεστε σε διπλανό τραπέζι καθώς θα σας

κεράσουν κάποιο μεζέ.

ΠΛΗΝ: Εάν δεν σας κεράσουν και έχουν τελειώσει οι δικοί σας μεζέδες, θα περάσετε

δύσκολες ώρες.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Σήκω! Ακόμη;

ΑΤΑΚΑ: Άντε Γιώργο ακόμη!, μπαμπά είπε η μαμά να έρθεις ΤΩΡΑ!!!

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Θαμώνες τους οποίους θα αναγνωρίσετε από το ξινισμένο ύφος της

γυναίκας που κάθεται δίπλα τους. Τα κύρια χαρακτηριστικά των συνοδών τους, το συνε-

χές σκούντημα, τα νοήματα με τα μάτια και η γεμάτη υπονοούμενα έκφρασή τους ≪άντε

Γιώργο ΣΗΚΩ!!!≫. Παραλλαγή του πιο πάνω σκηνικού, μικρά παιδιά σε ρόλο  αγγελιαφό-

ρου, που  μεταφέρουν από τις μαμάδες τους, εν είδει διαταγής, το παρακάτω  μήνυμα:

≪ Μπαμπά,  η μαμά είπε να έρθεις σπίτι ΤΩΡΑ!!!≫

ΣΥΝ: Θα αισθάνεστε τυχεροί και θα απολαμβάνετε περισσότερο τον πλάτανο, καθώς θα

 βλέπετε το όλο σκηνικό να διαδραματίζεται γύρω σας, ενώ εσάς δεν σας έχει  ενοχλήσει το

  έτερόν   σας ήμισυ, τουλάχιστον ΑΚΟΜΗ!!!

ΠΛΗΝ:  Τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο δύσκολη η αναγνώριση της  πιο πάνω

 κατηγορίας, καθώς τα κινητά τηλέφωνα λειτουργούν υπογείως, έστω και αν  κάποιοι

 κάνουν πως δεν τα ακούνε…

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Φανατικοί, μόνιμοι, μουτζαχεντίν.

ΑΤΑΚΑ: Αιντε βίνι ουάρα τσι σ’ντέτς;

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Μόνιμοι θαμώνες της πλατείας 365 μέρες το χρόνο.  Είναι το  δεύτερο σπίτι

 τους.  Εάν λείψουν έστω και μία μέρα, την αναπληρώνουν την αμέσως επόμενη εις διπλούν. Η  πλατεία και ο πλάτανος είναι η ίδια τους η ζωή.

ΣΥΝ:  Είναι η κατηγορία εκείνων των ανθρώπων που κρατάνε ζωντανή την πλατεία  όλο

 τον χρόνο.  Είναι οι φύλακες άγγελοι του πλατάνου.  Εάν καθίσετε δίπλα τους θα  μάθετε τα

 πάντα για την πολιτικοοικονομική και κοινωνική δραστηριότητα του τόπου.

ΠΛΗΝ:  Δεν έχουν χορτάσει τον πλάτανο τις 360 μέρες θέλουν και  τις 5 του Δεκαπενταύ-

γουστου˙  έτσι δημιουργούν στενότητα χώρου σε αυτούς που έρχονται έστω  και για 5 ημέρες.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Η κουλτούρα

ΑΤΑΚΑ: Η  ανάπτυξη του χωριού, ο Εξωραϊστικός, ο Δήμος

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Μουσάτοι, οι περισσότεροι, και αναγνωρίσιμοι από τις πολλές  συμπάθει-

ες  και αντιπάθειες που έχουν δημιουργήσει με τις κατά καιρούς δράσεις τους .  Βασικό θέμα

 συζήτησης το μέλλον του χωριού, ο Εξωραϊστικός ή η εφημερίδα που  κρατάτε στα χέρια

 σας.  Η συζήτηση δεν εμπνέεται από τον πλάτανο, αλλά είναι μια διαρκής  συνέχεια από

άλλους χρόνους  και τόπους.

ΣΥΝ:  Είναι καλώς ή κακώς από τα πιο ενεργά άτομα του χωριού, δίπλα  τους θα ανακα-

λύψετε  ένα κόσμο συλλογικότητας και δράσεων σε διάφορα θέματα που ξεκινάν  από

την  οικολογία και τον πολιτισμό και καταλήγουν στις δράσεις για ένα καλύτερο  μέλλον

του  τόπου μας.

ΠΛΗΝ:  Για μια – δυο φορές η παρέα τους είναι ανεκτή, μετά θέλετε κώδικες  για να ακο-

Λουθήσετε  την πορεία της συζήτησης, και θέτουν περίπλοκα ζητήματα διαχείρισης κάποιων καταστάσεων τα οποία δεν μπορείτε να ακολουθήσετε, καθώς θέλετε να απολαύσετε τον πλάτανο και λίγο χαλαρά  πέρα από σκοτούρες και προβληματισμούς.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Οι τυχεροί - άτυχοι. Βάση.

ΑΤΑΚΑ:  Κάθε ώρα κάτω από τον πλάτανο, καμιά φορά στο πλατάνι.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Συνήθως είναι επαγγελματίες της πιάτσας της πλατείας.  Είναι υποχρεωμένοι να είναι όλες τις ώρες κάτω από τη σκιά του πλατάνου όχι για να τον απολαύσουν αλλά για να βγάλουν τον επιούσιον.

ΣΥΝ: Είναι γνώστες όλων των καταστάσεων που συμβαίνουν στην πλατεία, καθώς βρίσκονται στον πλάτανο όλες τις ώρες και μέρες και η γνωριμία μαζί τους μπορεί  να σας

εξυπηρετήσει  είτε με την προσφορά των προϊόντων τους στο τραπέζι σας, είτε να σας βολέψει σε κάποιο από τα αυτοσχέδια τραπέζια τους έστω και αν είναι πολύ μικρό.

ΠΛΗΝ:  Η μεγάλη παραμονή κάτω από τον πλάτανο σε συνδυασμό με τη μη  απόλαυσή

του δημιουργεί στην πιο πάνω κατηγορία εκνευρισμό, για αυτό και απαιτείται ιδιαίτερος χειρισμός τους, και προσοχή δεν λαμβάνουμε υπόψη τα όσα πιθανώς μας καταλογίσουν.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Ντνγκνίτς ή λέλε μούμα

ΑΤΑΚΑ: Αχ σι ιαράμ τώρα λα πλάτανου

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ: Είναι η μοναδική κατηγορία που δεν θα βρείτε κάτω από τον πλάτανο καθώς βρίσκονται οπουδήποτε αλλού αυτές τις μέρες εκτός από την σκιά του πλάτανου.

Θα  τους αναγνωρίσετε μόνο από τις κλήσεις στο κινητό σας όταν σας ρωτάνε αν έχει κόσμο στην πλατεία ή αν ανήκετε και εσείς στην ίδια κατηγορία με αυτούς.

ΣΥΝ:  Όσο αυξάνεται η πιο πάνω κατηγορία τόσο αυξάνονται οι θέσεις στην  πλατεία για όλους τους υπόλοιπους.

ΠΛΗΝ:  Το πιο μεγάλο μειονέκτημα είναι να είστε μαζί τους τις μέρες που πλημμυρίζει  ο

πλάτανος από κόσμο.

Γιώργος Αθ.Μητώνας

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΛΙΒΑΔΙ 2011 ΤΕΥΧ 42