Πριν λίγες μέρες βρεθήκαμε με κάποιους γνωστούς μας, εννοείται πως ήταν όλοι Λιβαδιώτες. Καθώς λοιπόν πίναμε καφέ, οι γυναίκες μας άρχισαν να λένε η μια στην άλλη τα προβλήματα τους και το πόσο δύσκολα περνάνε που εμείς οι άνδρες δεν τις βοηθάμε καθόλου στις δουλειές. Στην αρχή δεν δώσαμε ιδιαίτερη σημασία σ’ αυτά που λέγανε για μας, σε κάποιο σημείο όμως είχανε ξεφύγει εντελώς και ακούστε τι ακούγαμε:
-Άσε-άσε, απαντά η άλλη, τρία πλυντήρια έβαλα σήμερα, ούτε ένα, ούτε δύο, τρία! κούραση σου λέω.
-Ξέρω-ξέρω, λέει η τρίτη της παρέας, εγώ εχθές τα έβαλα και τώρα τα έχω ακόμη απλωμένα.
ΑΑΑ !!! τι λέτε βρε κορίτσια! για σταθείτε λίγο γιατί θα χάσουμε τελείως το μυαλό μας. Βάλατε τρία πλυντήρια και πεθάνατε; Δηλαδή τόσο φοβερή κούραση είναι να ανοίγεις το πλυντήριο, να βάζεις τα ρούχα, να προσθέτεις το απορρυπαντικό, άντε και το μαλακτικό, και να πατάς το μαγικό κουμπάκι; Νομίζω πως πρέπει να καθιερωθεί νόμος που να λέει ότι όποιος βάζει τρία πλυντήρια την ημέρα θα πρέπει να κάθεται μια ολόκληρη μέρα για να ξεκουραστεί από την μεγάλη κούραση ή τι λέω καλύτερα για κάθε πλυντήριο που βάζει να κάθεται μια μέρα, διότι όσο και να πεις ένα πλυντήριο είναι πολύ! Δύσκολη και βαριά, ναι βαριά, δουλειά το πλυντήριο. Λοιπόν κορίτσια συμμαζευτείτε και δέστε το μυαλό σας, «λιγκάζ’β’ νιθιάμ’ μίντια» κατά τα λιβαδιώτικα, γιατί μάλλον ξεχνάτε και μάλιστα πολύ γρήγορα. Για θυμηθείτε λίγο τις μανάδες σας, τι κάνανε όταν ήταν να βάλουν μπουγάδα, για γυρίστε λίγο πίσω στο μυαλουδάκι σας κάποιες εικόνες..
Θυμηθείτε, λοιπόν, πως, συνήθως τις Δευτέρες, ανεξαρτήτως καιρού, ξυπνούσαν από τα άγρια χαράματα να ανάψουν την φωτιά και να βάλουν πάνω το καζάνι με το νερό να ζεσταθεί για να κάνουν μπουγάδα. Για θυμηθείτε τις λιγάκι με το καλέμι δεμένο στο κεφάλι (σχεδόν σαν πειρατές), με ένα τεράστιο πιστιμάνι ως κάτω για να μη βρέχονται, να αγκομαχούν όλη μέρα πάνω από τη σκάφη και να καθαρίζουν την βρώμα και πείτε μου τώρα ότι τα τρία ή δεκατρία πλυντήρια είναι πολλά! Για δοκιμάστε να πλύνετε τα ρούχα παίρνοντας νερό από το καζάνι δίπλα, με σαπούνι και χλωρίνη, άντε λίγο αργότερα και με «θεία Όλγα», να τρίβετε μέχρι να φύγει η βρωμιά και θα δείτε πόσα απίδια πιάνει ο σάκος. Όσο για τη βρωμιά, όταν λέμε βρωμιά εννοούμε ΒΡΩΜΙΑ – ΜΠΟΥΡΛΟΤΖΙΑ. Ρούχα λερωμένα από την πατάτα, τα πρόβατα, το αμπέλι ή την καψάλα των κυρατζήδων, και όχι βρωμιά από το γραφείο όπως σήμερα.
H μπουγάδα, λοιπόν, ξεκινούσε το πρωί και όταν έφτανε το μεσημέρι και σχολούσαμε απ’ το σχολειό, η μάνα ήταν ακόμη εκεί, πάνω από την κοπάνα, να τρίβει και να καθαρίζει τα ρούχα. Απαιτούσαμε αμέσως φαΐ, γυρνώντας απ’ το σχολειό ή τα σοκάκια, αποκαμωμένοι απ’ τα μαύρα τα γράμματα και το ατέλειωτο παιχνίδι. Βέβαια τότε τα Goody’s, οι πιτσαρίες και τα γυράδικα δεν κάνανε κατ’ οίκον διανομές. Έτσι, μόλις μας βλέπανε, σκουπίζανε βιαστικά τα χέρια στο πιστιμάνι, παρατούσαν την μπουγάδα και πήγαιναν στο κατώι. Διάλεγαν τρεις μεγάλες πατάτες, τις έριχναν στο πιστιμάνι (γι’ αυτό-και όχι μόνο-μένανε πάντα στο τέλος μόνο οι μικρές πατάτες, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία, ας μας την πει κάποιος που την ξέρει καλύτερα) και γρήγορα-γρήγορα τις έκοβαν και τις έριχναν στο τηγάνι. Αλλιώς μας έδιναν μια φέτα ψωμί στο ένα χέρι και δυο ελιές στο άλλο και έτοιμοι.
Το βάσανο, όμως, δεν σταματούσε εκεί. Μετά την μπουγάδα ήταν το άπλωμα στο σύρμα, που συνήθως κρεμούσε από το βάρος και ήθελε μια φούρκα στη μέση για να αντέξει. Πάντως ήταν ωραία εικόνα τα μπαλκόνια κι οι αυλές με τα απλωμένα ρούχα στο σύρμα. Αν είχε καλό καιρό, γιατί στο χωριό δεν ήταν πάντα καλοκαίρι. Αλλοιώς, γέμιζε το σπίτι παντού με ρούχα για στέγνωμα! Στα υπόγεια, κάτω από καμιά πλάκα, στα δωμάτια, πάνω σε καρέκλες κοντά στη σόμπα ή σε ΄κεινα τα σύρματα-πατέντα που προσαρμόζονταν στα μπουριά.
Αφού λοιπόν στέγνωναν τα ρούχα ερχόταν και η ώρα για το σιδέρωμα. Θυμηθείτε τώρα λίγο σας παρακαλώ το σίδερο που είχαν οι μανάδες σας, γιατί είμαι σίγουρος πως έτοιμες ήσαστε όλες να μου πείτε πως «το πλυντήριο δεν είναι τίποτα, το σιδέρωμα όμως …». Τι να κάνουμε; τα ρούχα πάντα, και όχι μόνο τα τελευταία χρόνια, μετά το πλύσιμο θέλουν στέγνωμα και σιδέρωμα. Έτσι ήταν πάντα και έτσι είναι ακόμη. Μόνο που τότε δεν είχαν ούτε σιδερώστρες, ούτε στιρέλες, ούτε πρέσες με αυτόν το φοβερό ατμό που γεμίζει όλο το δωμάτιο. Τότε είχαν μόνο ένα σίδερο με κάρβουνα που αν σας το δώσουμε σήμερα θα νομίσετε πως κάνατε βαράκια στο γυμναστήριο για κανένα μήνα.
Καλά-καλά, μην γκρινιάζετε. Μετά βγήκαν τα ηλεκτρικά σίδερα, χωρίς ατμό βέβαια, όπου έπρεπε να βρέχουν τα ρούχα με νερό για να μπορούν να τα σιδερώσουν (άσε που οι περισσότερες μανάδες για να κάνουν οικονομία στο ...ρεύμα, όταν είχαν την σόμπα αναμμένη, χρησιμοποιούσαν πάλι το σίδερο με τα κάρβουνα). Αλλά μήπως θέλετε να κάνετε μια δοκιμή με αυτά τα ηλεκτρικά σίδερα και να τα ξαναπούμε;
Έτσι, που λέτε κορίτσια, έβαζαν μπουγάδα παλιά, όχι με το πάτημα ενός κουμπιού. Αργότερα βέβαια ήρθε ο εκσυγχρονισμός, μπήκαν οι πρώτοι, χτιστοί παρακαλώ θερμοσίφωνες με ξύλα, τα λεγόμενα καζανάκια, μετά οι έτοιμοι θερμοσίφωνες με ξύλο, καλύτερα ηλεκτρικά σίδερα με νερό, καλυτέρεψαν λίγο τα πράγματα. Βγήκαν και καινούργια προϊόντα, όπως το τάϊντ, το μέριτο, είδαν και οι μανάδες μας μια άσπρη μέρα. Ξέρω – ξέρω άσπρη μέρα για σας δεν υπάρχει, γιατί τη μέρα δουλεύετε, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα που πονάει πολύ γι’ αυτό θα το αφήσω για μια άλλη φορά. Θα σας πω, όμως, ένα μόνο πράγμα. Επιλέξατε και επιλέξαμε να εργάζεστε για να μπορούμε να έχουμε ένα καλύτερο αυτοκίνητο, μια καινούργια τηλεόραση, να μπορούμε να πηγαίνουμε διακοπές και όλα αυτά με δάνεια. Φτάσαμε να ζούμε στις πόλεις δήθεν για να περνάμε καλύτερα και δουλεύουμε για τα δάνεια. Και όσες φορές σας προτείναμε να γυρίσουμε πίσω στο χωριό είπατε «μα εδώ στην πόλη είμαστε κοντά στο θέατρο, στον κινηματογράφο, μπορούμε να δούμε και μια συναυλία. Πως λοιπόν να γυρίσουμε πίσω στο Λιβάδι;» Προτείνω λοιπόν μια και δεν βρίσκετε και πολλά πράγματα να κάνετε στο χωριό, φέτος το καλοκαίρι να μαζευτείτε και να σχολιάσετε τις θεατρικές παραστάσεις που είδατε, τις ταινίες στο σινεμά, και να στείλετε ένα ωραίο θέμα στην εφημερίδα με τις εξόδους σας, που είχατε όλο το χειμώνα, στις πόλεις που ζείτε. Όσο για μας, τους άνδρες, μην στεναχωριέστε, όλο και κάτι θα βρούμε να περάσουμε καλά στο Λιβάδι. Για παράδειγμα, λίγο στον πλάτανο, μετά λίγο ακόμη στον πλάτανο, καμιά βόλτα στον πλάτανο, ε! και το βράδυ λίγο στον πλάτανο! Έτσι, κάτι θα βρούμε και εμείς να κάνουμε για να περάσουμε καλά στο χωριό. (τόσα παραδείγματα σας έφερα…)
Άντε λοιπόν, καλό καλοκαίρι σε όλους και για τις γυναίκες μας, με όσο το δυνατό λιγότερα πλυντήρια…
Γιώργος Αθ.Μητώνας
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΛΙΒΑΔΙ 2009 ΤΕΥΧ 29
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου