Η ΛΙΒΑΔΙΩΤΙΣΣΑ ΜΑΝΑ

Είναι εκείνη που μας έφερε στον κόσμο και μας μεγάλωσε. Είναι μια, μοναδική και ξεχωριστή για τον καθένα μας. Τρέχει για όλους και για όλα με αυταπάρνηση, αλλά είναι και υπερπροστατευτική. Προλαβαίνει τα πάντα και λατρεύει τα παιδιά της όπως κανένας άλλος πάνω στη γη. Το πρόσωπο της λάμπει όταν γελάει και είναι πάντα η ομορφότερη στον κόσμο!!! Όταν  όμως κάτι πάει στραβά… Αν θυμώσει…  Μεταμορφώνεται σε θηρίο ανήμερο …και τότε «άφλτς γκούβατς!!» (βρές την τρύπα σου)!!!

Όπως και αν είναι, ήρεμη ή θυμωμένη, όταν κάθεται και ξεκουράζεται ή ανάμεσα στο όλο τρέξιμο από τις δουλειές, της ξεφεύγουν συχνά, συγκεκριμένες ατάκες που συντροφεύουν τις μνήμες μας . Είναι η Λιβαδιώτισσα  μάνα,(αν και θα μπορούσε να είναι και οποιαδήποτε άλλη μάνα), με μια ευρεία γκάμα απο ατάκες, ανάλογα με την περίσταση και την ψυχική της διάθεση.

Ιδού λοιπόν οι κατηγορίες της Λιβαδιώτισσας μάνας μέσα από τις ατάκες της:

1)  Η ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ

κασι νου ιαράμου  ιόου αουά βα ν μκά πόρτσιλι - γέρνιλι

(αν δεν ήμουν εγώ εδώ θα μας έτρωγαν τα γουρούνια - τα σκουλήκια)

2) Η ΠΑΡΑΠΟΝΕΜΕΝΗ

ατσιά ιάστι φχαριστόλουλου τσι β κρ΄σκούι

(αυτό είναι το ευχαριστώ που σας μεγάλωσα)

β΄ρ΄σέβασι λα πρίντζ  (κανένας σεβασμός στους γονείς)

μι μκάτου ανλι τουτς (με φάγατε όλα τα χρόνια)

3) Η ΤΑΞΙΔΙΑΡΑ

σι νλιάου πέρλου σι φούγκου κου βόι αου…( να πάρω την τρίχα μου να φύγω με εσάς..)

4) ΚΤΗΤΙΚΗ

φιτσόρλου νι ,φιάτα νι ,πουλίκλου αμέλου, κικιντόνανι ,κιντισίτλου νι

( το αγόρι μου, το κορίτσι μου, το πουλάκι μου, η όμορφή μου, ο όμορφος μου)

5) ΦΙΛΟΖΩΗ

Παλιο κ΄τσάουα , κασι τι λιάου ντι κουάντ, νου τς  ιάστι αρς΄νι  γουμάρα -γουμάρου

(παλιό σκύλα, αν σε πιάσω από την ουρά, δεν έχεις ντροπή γαϊδούρα-γαϊδούρι )

6) ΛΟΓΙΚΗ

κ΄τσέ ; κ ακς!!!!!!

(γιατί ; γιατί έτσι!!!!)

7) ΜΕ ΓΝΩΣΕΙΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

πάλι βα τι λάι ουνου γιρμέ β ατζουκάτς κου άπιλι ντα πόια αρκουράτς ,

(πάλι θα πλυθείς κάθε τρις και λίγο παίζετε με τα νερά και μετά κρυώνετε)

χίι λάτου νου ες ναφουάρ βα τι μπάτ βίντουλου

(είσαι πλυμένος μην βγαίνεις έξω θα σε χτυπήσει ο αέρας )

νι αράσιτου ιθκάτιλι

(μου τρίψατε τα σωθηκά)

ν γ’ν’ουσίτου ίνιμα , νι αντράτου ίνιμα μπουρλόγκου

(μου γανώσατε την καρδιά, μου βρωμίσατε την καρδιά)

8)  ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ

ιόυ κα βόι φρμτάμου ,λάμου, μπ΄λτιάμου –τάτ τα π΄στιά όι , αγκρκά μούλι λι , φιτσιά κου γερμανόουλου

(εγώ σαν εσάς ζύμωνα, έπλενα, έπλεκα – ο μπαμπάς σου έβοσκε πρόβατα, φόρτωνε  τα μουλάρια , έφτιαχνε -όργωνε με το αλέτρι)

αντράρ λουμια φουμιάλι τα χάρι νοι ζούζουλι κριστέμου

(κάνει ο κόσμος παιδιά για χάρη εμείς ζώα μεγαλώνουμε)

Νου βιντέτς λάε Κώστα αλι Μαρίκ … κάθε ντουμίνικ λα μπισιάρκ – κουμ δγιβσιάστι-τσι αντρέπτου ιάστι.

(δεν βλέπετε τον Κώστα της Μαρίκας..κάθε Κυριακή στην εκκλησία-πως διαβάζει-τι ντυμένος που είναι)

9) ΠΟΥ ΠΡΟΙΔΟΠΟΙΕΙ

κου αγκτάνου ,

(με προσοχή)

β αντράι την πήχη

(σας έκανα την  πήχη –σας έδωσα το μέτρο -σας προειδοποίησα)   

Νίλατς

(αλίμονο σου –θα δεις νίλα)

10) ΠΡΟΝΟΗΤΙΚΗ

αλξιά ζμιάνα βα β γίν β΄ρ΄αρόου ναφουάρ σ βα ν αντρ΄μου πιργέλιου λα λούμι

(άλλαξε βρακί  θα λιποθυμήσεις  έξω και θα γίνουμε ρεζίλι στον κόσμο)

11) ΜΕ ΥΠΟΣΧΕΣΕΙΣ

 ντι μινι νου άρι ξανά τσαπρακό

(από εμένα δεν έχει ξανά τίποτα)

12) Η ΜΟΔΑΤΗ

 κασι β αντάρου ξανά …κιρκέλ ,τσιρτσέλου ντι του νάρι σιν τρ΄τσέτς

(άμα σας ξανακάνω εγώ… κρίκο, σκουλαρίκι από την μύτη να μου περάσετε)

13) Ο ΘΑΛΑΜΟΦΥΛΑΚΑΣ

μουτάζβ ντι του σόμνου απιρί -αντουνικ…

(σηκωθείτε από τον ύπνο ξημέρωσε-νύχτωσε…)

14) ΔΙΚΑΙΗ

κουντου βα τι αντάρι πρίντι βα μι αντούτσι αμίντι

(όταν θα γίνεις γονιός θα με φέρνεις στο μυαλό)

15) ΜΕ ΕΙΡΩΝΕΙΑ

βίνις ου αφλάς κάλια …ντι μπ΄ζάρι βα β αντουν΄μου

(ήρθες τον βρήκες τον δρόμο… από το παζάρι θα σας μαζεύουμε )

16) ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ

σι μόρου σι νγκλίντου όκλιλι  σ ουρέκλιλι νε σι β άβντου νε σι β βέντου

(να πεθάνω να κλείσω τα μάτια και τα αυτιά μου να μην σας ακούω  να μην σας βλέπω

Κασι μόρου βα μι κ΄φτάτς

(άμα πεθάνω θα με ζητάτε)

βα ν κουνουστέτς αξία αντα β αρμ΄ν κόχια γκουάλ

(θα καταλάβετε την αξία μας όταν θα μείνει άδεια η κόχη )

17) Η ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ

βοι βρέτς ουν μηχάνημ σι τάλι π΄ράτζι τα σι β λουάτς πουθαρόου λου

(εσείς θέλετε ένα μηχάνημα να κόβει λεφτά για να ικανοποιηθεί ο πόθος σας)

Τασι τι αντάρι τίνι όμου βρέι φούστι κου μηχανίουα

(για να γίνεις εσύ άνθρωπος θέλεις ξύλο με την μηχανή)

18) ΠΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗ

τζούου νουάπτι αντούκου β΄ρλίγκα βόι κα δούλ

(μέρα νύχτα φέρνω γύρω εσάς σαν δούλα)

19)  Η ΑΜΕΤΟΧΗ

εμ νου φτιξίτς βόι τάτ τα τσι νου λια μέρους σι β μπάγκ του σειρά ου

(Εμ δεν φταίτε εσείς ο μπαμπάς σας που δεν παίρνει μέρος να σας βάλει σε σειρά)

20) Η ΘΡΗΣΚΕΥΟΜΕΝΗ

Σι άπ΄ρ ντιμνιτζόουλου τσι βα βιντεμ ντι τίνι

(να φυλάξει ο θεός τι θα δούμε από εσένα)

Νι σκουάσιτου πίστη νουάου

(μου βγάλατε νέα πίστη)

Μι ατζούμτσιτου στο αμήν

(με φτάσατε στο αμήν)

21) ΥΠΟΜΟΝΕΤΙΚΗ

Αστιάπτ σι ν τσεμ ακάς σ΄βα σλι σκότου ουρέκλι λι

(περίμενε να πάμε σπίτι και θα σου τα βγάλω τα αυτιά)

Σι φούγκ ουάσπιστλι σ βα τι αντρέγκου νταπόια 

(να φύγουν οι φίλοι-καλεσμένοι και θα σε διορθώσω μετά)

22) Η ΜΑΚΑΒΡΙΑ

Βα σλι τάλιου τσουάρλι

(θα σου τα κόψω τα πόδια)

Βα τι τάλιου πρ πράγκου ντι ούς

(θα σε κόψω πάνω στο κατώφλι  της πόρτας)

Βα τι ασπίντζουρ σ βα ντάου φούμου ντι του ν΄ρι

(θα σε κρεμάσω και θα σου βάλω καπνό από τις μύτες)

23) Η ΑΘΩΑ

Νου κ΄ρτίι τσιβάντι λούκρι λι αβουάστι

(δεν πείραξα τίποτα από τα πράγματα σας)

24) Η ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ

Όταν σε φωνάζει να μαζευτείς από τα σοκάκια:

-Γιώώώργοοοο…..(ανεβάζοντας η κατεβάζοντας τον τόνο λες και τραγουδάει όπερα)

Γιώργος Αθ. Μητώνας

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΛΙΒΑΔΙ»

Αριθμός φύλλου 66 /Ιούνιος –Ιούλιος 2015